Woordenlijst

achtermiddagwacht: wacht van 12 tot 16 uur

aldislamp: felle lamp, vaak met vizier, om ook overdag mee te kunnen seinen in morse

aneroïde (barometer): doosbarometer, i.t.t. kwikbarometer

ballast, in ballast, ballastschip: zonder lading

blauwpijper: schip van de Blue Funnel Line, oftewel de Britse rederij Holt & Co of een van diens buitenlandse dochterondernemingen, zoals de Nederlandsche Stoomvaart Maatschappij ‘Oceaan’

blink: volledige signaal van een vuurtoren

boerennacht: hele nacht vrij om te slapen, omdat er geen wacht hoeft te worden gelopen

cable: 185,32 meter

ceel, weekceel: gedeelte van de zeemansgage dat door de rederij aan het thuisfront wordt overgedragen

dagwacht: wacht van 4 tot 8 uur ’s ochtends

deadweight: (bruto) draagvermogen

gegist bestek, gisbestek, gis: plaatsbepaling door afgelegde afstand etc., i.t.t. tot het ware of astronomisch bestek (zonsbestek of stersbestek)

hondenwacht: wacht van 0 uur ’s nachts tot 4 uur ’s ochtends

knoop: zeemijl per uur

kommaliewant: tafel- en eetgerei aan boord

lensleiding: buizen voor het wegpompen van binnengedrongen zeewater

mailboot: intercontinentaal passagiersschip dat ook post vervoert

marconist: radio-officier

mijl, zeemijl: 1852 meter

om de zuid etc.: in zuidelijke richting

paaltjes maken: geheel uit het water komen van een (deel van het) schip en weer terug in het water ploffen, bij onstuimig weer

platvoetwacht: wacht van 16 uur tot 20 uur

paravaan: torpedovormig apparaat om staaldraadkabels van zeemijnen door te snijden dat wordt meegesleept door een schip

poop: achterdek (Engels)

practica: verlof om contact op te nemen met de wal, bijvoorbeeld na quarantaine

prijsschip: buitgemaakt op de vijand

raider: (Duits) oorlogsschip dat erop gericht is koopvaardijschepen van de vijand aan te vallen, vaak zelf vermomd als koopvaardijschip

rechtwijzend kompas: dat precies naar het noorden wijst

rollen, slingeren: schommelen van het schip in breedterichting

schootan, schootaan: dagelijkse borrel voor het eten (oorlam)

sloepenrol: bij wijze van oefening ieder bemanningslid naar de juiste reddingsboot laten komen

spring: kabel om doorschieten van het schip te beletten

stampen: schommelen van het schip in lengterichting

straggler: schip dat buiten het konvooi is geraakt, bij voorbeeld door pech

tallyklerk, tallyman: ladingcontroleur bij het lossen

trampvaart, trampschip: wilde vaart, i.t.t. lijnvaart

vaart: (meestal) snelheid

variatie: afwijking van de kompasnaald doordat geografische en magnetische noordpool niet op dezelfde plaats liggen

vadem, fathom: 6 feet, 1,83 meter

verylichten, verypistool: lichtkogels, signaalpistool (uitgevonden door Edward Wilson Very)

vuur: (meestal) vuurtoren

vuurschip: lichtschip

waarloos: reserve

yard: 3 feet, 0,91 meter