Fremantle, zaterdag 22 november 1941 22-11-1941
Melbourne - Fremantle
Naar National Park en Canning Dam
Zaterdag 22 november 1941 Vanochtend had ik een ruime ochtend die ik besteed heb door een brief te schrijven naar mevrouw Van Andel als antwoord op haar leuke brief naar Melbourne en haar te bedanken voor de gezellige huiselijke dag die we bij haar hadden. Ik schreef dat zo’n dag ons weer wat levensblijheid en moed gaf op onze zwerftochten. Ik heb meteen gevraagd of ze, als ze ooit na de oorlog nog eens in Holland mocht komen, vooral in Heemstede op de Soendastraat 12 te komen.
We hadden vanaf Melbourne langs Australië’s zuidkust koud weer, wat regen, mist en een westzuidwestelijke deining zodat het schip hevig slingerde. Het is anders een raar gezicht zoals de schepen er uitzien: alles sombergrijs geschilderd, het staande werk verticaal grijs - dat is een lichtere kleur - en de dekken horizontaal grijs - dat is donkerder. Dit is tegen luchtaanvallen. Achterop een kanon, machinegeweernesten op de achterkant van het sloependek en boven de schuilhokjes op de brug. Op de brug is er in Sydney nog een soort kaartenkamertje bij gemaakt - kostte 112 Australische pond, dat is f. 673. - voor het varen in konvooi ’s nachts.
In de buurt van Fremantle werd het warmer en mooier weer. In Sydney en Melbourne liep de klok tien uur vooruit op Greenwichtijd en in Fremantle is de West-Australische tijd, dat is acht uur verschil met Greenwichtijd.
Zo maanden achter elkaar aan boord valt toch niet mee.
De Engelsen zijn in Cyrenaica een nieuw offensief begonnen. Hopelijk verloopt dit goed. De Russen hebben bij Moskou weer hevige Duitse aanvallen te verduren en op de Krim is de toestand ernstig. Generaal Weygand, Frans bevelvoerder in Noord-Afrika, is door Vichy ontslagen. Churchill heeft laatst gezegd dat de Engelsen luchtpariteit hebben bereikt; dat wil zeggen dat ze even sterk zijn als Duitsland.
Maar hoe zou de Nederlandse bevolking ons zien als we na de oorlog terugkomen? Zouden ze ons waarderen dat we al die tijd gevaren hebben of zouden ze zeggen: jullie zijn al die tijd vrij geweest en hebben aldoor geld verdient? De bevolking in West-Australië vat de oorlog ernstiger op dan in Sydney of Melbourne, want daar schijnen ze er nog niet veel van te merken. Ook zijn de mensen hier vriendelijker en beleefder. We zijn vanavond om zeven uur in Fremantle aangekomen.
Zondag 23 november 1941 Vandaag ben ik mee geweest met een autobustocht naar het National Park, via Perth. Daar waren we voor uitgenodigd door de Seamen’s Mission. Een leuke tocht en na afloop zijn we naar de Mission geweest waar we spelletjes hebben gedaan en we een kerkdienst in de kapel bijwoonden. Daar sprak de nieuwe bisschop van Adelaide, op doorreis van Engeland naar Adelaide. Hij gedacht ook nog de familie van onze gasten deze avond uit Holland en er werden toepasselijke gebeden en gezangen gedaan.
We zijn druk bezig met het lossen van onze lading voor Fremantle en begonnen met het laden van bevroren varkens en boter voor Engeland. We krijgen ook hout en tarwe voor Durban.
Donderdag 27 november 1941 Vanmiddag zijn we met een gezelschap van de Salland met een bus naar de Canning Dam geweest: een grote stuwdam die het water voor Perth levert. Aan deze stuwdam is zeven jaar gewerkt. De stuwdam is gedeeltelijk hol binnenin. Een deel van het water gaat verderop naar de goudvelden. De dam is ongeveer 240 voet hoog en de basis is zo'n 160 voet breed. De route voerde door een bosrijke streek met mooie autowegen. Ver in het binnenland is het nog erg eenzaam. De tocht was georganiseerd door meneer en mevrouw Brunner van het Nederlands Relief Comité in Indië. Meneer Brunner, doctor in de rechten, had lang in Indië gewoond maar is er vertrokken voor zijn gezondheid en wacht nu hier in Perth totdat hij weer naar Holland kan gaan.
Toen we terugkwamen, zagen we vanuit de bus ver in zee de Zaanland binnenkomen. Die moest olie bunkeren. Ik ben toen ’s avonds nog even naar de Zaanland geweest en sprak daar kapitein Groenewold, de eerste, tweede, derde en vierde stuurlieden: Franken, Van Altveer, Wassenaar en Laddé. Het schip kwam net terug van de Middle East, namelijk Palestina, en had in Aden zijn turbine laten repareren na opgelopen schade. Ze hadden hier in Fremantle bij binnenkomst een ketting van een boei in de schroef gekregen. Ze gaan nu naar Sydney en vandaar naar Singapore. De vorige uitreis zijn ze onder andere naar Mauritius en het kleine eilandje Rodriguez geweest, waar ze een zwaar kanon en oorlogsmateriaal hebben gelost ter bescherming van het kabelstation. Vreemd dat we de Zaanlandlui, die we voor het laatst in Buenos Aires spraken, hier nu 1½ jaar later in Fremantle terug zagen. Er ligt hier ook nog een Hollandse tanker, de Saidja.
Zaterdag 22 November 1941. Vanochtend had ik een ruime ochtend die ik besteed heb door een leuke brief te schrijven naar mevrouw van Andel (zie bldz. 169 en 175) als antwoord op haar leuke brief naar Melbourne, om haar te bedanken voor de gezellige huiselijke dag die we bij haar hadden, ik heb meteen gevraagd als zij ooit na de oorlog nog eens in Holland mocht komen, om dan vooral in Heemstede, Soendastraat 12, te komen. Ik schreef dat zoo’n dag ons weer wat levensblijheid en moed gaf op onze zwerftochten.-
Wij hadden vanaf Melbourne langs Australië’s 182 Zuidkust koud weer, eenige regen en mist, WZWe deining zoodat het schip hevig slingerde.- Het is anders een raar gezicht zooals de schepen er uitzien: alles somber-grijs geschilderd, het staande werk “verticaal” grijs (lichte kleur) en dekken enz. “horizontaal” grijs (donkerder; dit is tegen luchtaanvallen); achterop een kanon, en machinegeweernesten op achterkant sloependek, en boven de schuilhokjes op de brug; op de brug is er in Sydney nog een soort kaartenkamertje bij gemaakt (kostte 112 Austr. pond, is f. 673.-) voor varen in convooi 's nachts.-
Tegen Fremantle werd het warmer en mooier weer.- In Sydney en Melbourne was de klok 10 uur vooruit op Greenwich-tijd, en te Fremantle is West-Australische tijd, 8 uur verschil met Gr. tijd.- Zoo maanden achter elkaar aan boord valt toch niet mee.-
De Engelschen zijn in Cyrenaica een nieuw offensief begonnen (zie bldz. 176 dat ze al een Axis-convooi 183 naar Afrika vernietigd hadden). Hopelijk verloopt dit goed; de Russen hebben bij Moskou weer hevige Duitsche aanvallen te verduren, en op de Krim is de toestand ernstig. Generaal Weygand, Fransch bevelvoerder in Noord-Afrika, is door Vichy ontslagen. Churchill heeft laatst gezegd dat de Engelschen luchtpariteit met Duitschland bereikt hebben (d.w.z. dat zij even sterk zijn in de lucht.).
- Maar hoe zou de Nederlandsche bevolking ons zien als wij na de oorlog terugkomen? Zouden zijn ons waarderen dat wij al die tijd gevaren hebben, of zouden ze zeggen: “Jelui bent al die tijd vrij geweest, en hebt aldoor geld verdient.”?- De bevolking in West-Australië vat de oorlog ernstiger op dan in Sydney of Melbourne, want daar schijnen ze er nog niet veel van te merken. Ook zijn de 184 menschen hier vriendelijker en beleefder. Wij zijn vanavond te 7 uur te Fremantle aangekomen.
Zondag 23 November 1941. Vandaag ben ik mee geweest met een autobustocht naar het National Park, via Perth, waartoe wij uitgenodigd waren door de Seamen’s Mission. Een leuke tocht, na afloop zijn wij naar de Mission geweest, waar spelletjes gedaan werden, en we een kerkdienst in de Kapel bijwoonden, waar o.a. sprak de nieuwe Bisschop van Adelaide, die hier was op de doorreis van Engeland naar Adelaide; hij gedacht ook nog “de familie van onze gasten deze avond uit Holland”, en er werden toepasselijke gebeden en gezangen gedaan.-
We zijn druk bezig onze lading voor Fremantle te lossen, en begonnen met het laden van bevroren varkens en boter voor Engeland. Wij krijgen ook hout en tarwe voor Durban.
Donderdag 27 November 1941. Vanmiddag zijn wij met een gezelschap van de 185 “Salland” met een autobus naar de “Canning Dam” geweest, een groote stuwdam die het water voor Perth levert. Aan deze stuwdam is 7 jaren gewerkt, en een gedeelte van het water gaat verder op naar de goudvelden. De dam is ± 240 voet hoog, de basis is ± 160 voet breed. De weg voerde door een boschrijke streek, met mooie autowegen. Erg eenzaam is het nog ver in het binnenland. De tocht was georganiseerd vanwege het Nederlandsch Relief Comite in Indië, door mijnheer en mevrouw Brunner. (Mijnh. Brunner, doctor in de rechten, had lang in Indië gewoond doch was weggegaan voor zijn gezondheid, en wacht nu hier in Perth totdat hij nu weer naar Holland kan gaan.). De stuwdam is gedeeltelijk hol binnenin.-
Toen we terugkwamen van de tocht, zagen wij vanuit de bus ver in zee de “Zaanland” binnenkomen, die olie moest bunkeren. Ik 186 ben toen ’s avonds nog even naar de “Zaanland” geweest, en sprak daar o.a. kapitein Groenewold, en de 1e, 2e, 3e en 4e stuurlieden: Franken, van Altveer, Wassenaar en Laddé. Hij kwam juist terug van de “Middle-East”, nl. Palestina, en had in Aden zijn turbine gerepareerd na bekomen schade daaraan. Zij hadden hier te Fremantle bij binnenkomst een ketting van een boei in de schroef gekregen. Zij gaan nu naar Sydney, en vandaar naar Singapore. Vorige uitreis zijn zij o.a. naar Mauritius en het kleine eilandje Rodriguez geweest, waar zij o.a. een zwaar kanon en oorlogsmateriaal gelost hebben voor bescherming van het kabelstation. Vreemd dat wij de “Zaanland” - lui, die wij het laatst te B. Aires spraken (zie bldz. 16-17), nu hier 1½ jaar later in Fremantle terug zagen! Er ligt nog een Hollandsche tankboot ook hier, de “Saidja.”-
