Hospitaalschip Oranje

De Oranje was een van de mooiste Nederlandse passagiersschepen. Ze werd in 1938 gebouwd voor de Stoomvaart-Maatschappij Nederland, die van plan was er een vaste lijndienst tussen Amsterdam en Nederlands-Indië mee op te zetten.

De Oranje, ruim 20 duizend ton groot, was in zijn tijd met een kruissnelheid van 22 knopen het snelste dieselpassagiersschip ter wereld, kon 740 passagiers herbergen en had een bemanning van 383 koppen.

Het kwam echter maar tot één reis op de beoogde lijndienst. Op 4 september 1939 vertrok het schip voor een reis om Kaap de Goede Hoop naar Batavia (het latere Jakarta). Daar aangekomen was de Tweede Wereldoorlog uitgebroken en voer de Oranje niet meer uit. Het schip werd een paar maanden opgelegd in Soerabaja. In februari 1941 werd het schip overgedragen aan de Australische marine. Die verbouwde de Oranje in Sydney tot hospitaalschip. De naam werd uitgebreid tot ‘Oranje (Hospitalship 1)’. Er kwamen Australische officieren aan boord, maar de bemanning bleef aanvankelijk grotendeels Nederlands. Na het uitbreken van de oorlog met Japan werd de bemanning voornamelijk Australisch en Nieuw-Zeelands. De kapitein bleef al die tijd Nederlands en het schip bleef onder Nederlandse vlag varen.

Als hospitaalschip had de Oranje acht medische specialisten aan boord. Het was geschikt voor 650 patiënten. Het maakte het 41 reizen, meestal naar Suez waar de gewonden uit de slopende strijd in Noord-Afrika scheep gingen om overgebracht te worden naar Australië om daar verder te herstellen. Behalve naar Suez voer de Oranje ook wel naar Afrikaanse havens zoals Mombasa. De thuishaven was Sydney, waar Willem Slooten op 24 oktober 1941 de Oranje zag liggen. Op 9 september 1944 trof hij het schip aan in Liverpool. Gedurende de hele oorlog heeft de Oranje ruim 32 duizend gewonde militairen vervoerd.

Als eerste terug

Na de oorlog werd de Oranje weer een Nederlands passagiersschip. Aanvankelijk voerde het repatriëringsreizen uit tussen Nederlands-Indië en Southampton, maar toen op 18 juli 1946 de oorlogsschade aan de zeesluizen in IJmuiden was hersteld, was de Oranje het eerste grote zeeschip dat er gebruik van maakte. Vanaf 1947 voer de Oranje alsnog in een lijndienst op Jakarta, via Southampton, later op Australië, via Suez en Singapore. In 1960 werd de Oranje omgebouwd tot cruiseschip en werd de passagierscapaciteit verhoogd tot 949. Het maakte tot 1964 cruises, tot de markt begon in te zakken.

De Oranje werd verkocht aan een Italiaanse rederij en omgedoopt tot Angelina Lauro. Die had het schip tot 1979 in bedrijf. Toen brak er op een cruisereis in de buurt van de Maagdeneilanden een fatale brand uit. Er waren geen slachtoffers, maar het blussen duurde vier dagen. Uiteindelijk zonk het schip, waarna het als verloren werd beschouwd.