Noord-Atlantische Oceaan, zaterdag 15 augustus 1942 15-08-1942
Liverpool - New York
Lelijke grijze schepen
Zaterdag 15 augustus 1942 Toen ik om middernacht op de brug kwam, was er juist een zware onweersbui met stortregen begonnen; niet prettig als je pas uit je bed komt. Het schip slingert erg en we kunnen maar 7,5 mijl lopen omdat andere schepen in het konvooi het anders niet kunnen houden. ’s Middags kwam de korvet Renoncule er bij. Dus nu is de formatie compleet. Vanochtend meldde de radio dat er een onderzeeër in de buurt van ons een konvooi heeft gerapporteerd. Avondrapport: mogelijk zijn er drie stuks in onze buurt maar ze hebben ons waarschijnlijk niet gezien.
Oorlogsnieuws Een paar dagen geleden zijn tijdens een aanval op een konvooi in de Middellandse Zee, de Eagle, een vliegdekschip, en de Manchester, een kruiser, gezonken.
Zondag 16 augustus 1942 Stormachtig weer uit het zuidwesten, dus recht van voren. De hele dag overdekte lucht met regenbuien, echt triest. Geen bestek te krijgen. Schip slingert hevig.
Maandag 17 augustus 1942 Vanochtend scheen het zonnetje af en toe zodat ik weer bestek kon maken en we verwisselden ’s middags ons escorte met dat van een tegemoetkomend konvooi. We kregen weer twee jagers en vier korvetten mee. Middagbestek: 51° 49,5’ noorderbreedte en 25° 42,5’ westerlengte. We hebben twee slechte etmalen gemaakt van totaal 273 mijl. ’s Middags weer betrekkende lucht met veel regen. Het stelt niet veel voor, een zomerdag op de Noord-Atlantic!
Avondrapport: drie subs 45 mijl zuidoost van ons, met noordwestelijke koers, vijf subs 300 mijl ten noordwesten van ons en één op 300 mijl benoorden met westelijke of zuidwestelijke koers. Vooral die eerste drie zijn niet erg geruststellend. Er gingen meteen vlaggenseinen naar een paar schepen in het konvooi die te veel rook maakten, want dat kun je op grote afstand zien.
Onze commodore voelt weinig voor koers veranderen bij een duikbootaanval en ’s nachts helemaal niet. Dat zei hij zo terloops al op de conference en het bleek ook uit de seinen die hij vandaag met de nieuwe senior officer escort wisselde.
De commodore, M.L. Goldsmith, DSO is een heel aardige, humoristische man. Die van de vorige reis was veel stijver. Hij is ook al een oude baas, zo’n 65 jaar, die in actieve dienst vice-admiraal is geweest. Hij is nu bij de reserve. De vorige oorlog heeft hij als lieutenant, commander en captain op destroyers gezeten onder de Duitse kust. Hij is ook in Zuid-Rusland geweest na de vorige oorlog. Met een eigen jacht heeft hij overal rondgezworven: Middellandse Zee, Noorwegen. Op het ogenblik wonen zijn vrouw en vier dochters in Alexandrië op het jacht. Hij kan leuk vertellen.
Ik heb van hem een paar boeken te leen om vlug en goed het bestek uit te rekenen. In The American Air Almanac vind je direct de uurhoek van het hemellicht ten opzichte van Greenwich en de declinatie. Dan kun je in de Tables of Computed Altitude and Azimuth voor elke volle breedtegraad de hoogte en azimut vinden met local hour angle en declinatie. Het komt gewoon neer op hoogtepuntberekening die je al uitgerekend in de tafel opzoekt. Daardoor is de tafel natuurlijk groter, maar het werkt zeer vlug en er is veel minder kans op fouten. Je moet het vervolgens in de kaart of kaartnet tekenen. Ik denk er hard over die boeken te kopen.
Er is deze keer in Liverpool op het spardek een apart logies bijgemaakt voor tien kanonniers; met messroom, wc en badkamer. We hebben boven de sterkte een Hollandse matroos en een Hollandse bediende aan boord als kanonniers. Verder twee Engelse merchant gunners en vier soldaten. Ik heb elke dag op zee een vaste matroos in de sloepen geregeld voor het onderhoud van de reddingsmiddelen. Er zijn geen CAM-schepen in ons konvooi deze keer. Wel heeft de Navelist een stellage voor een katapult op zijn voorschip, maar zonder vliegtuig erop.
Alle schepen zijn tegenwoordig helemaal grijs geschilderd wat ze er heel lelijk en vuil doet uitzien. Zelfs grote passagiersschepen worden er lelijk van. Toen we de tweede helft van augustus 1940 in Belfast Lough met de Eemland voor anker lagen, zagen we daar de twee snelle nieuwe schepen van de Maatschappij Zeeland liggen: de Koningin Emma en de Prinses Beatrix. Toen ik later met de Salland in Freetown was, zag ik daar de Prinses Beatrix liggen, nu onder Engelse vlag, ingericht als invasieschip. Auto’s en tanks konden vanuit een grote deur in de neus zo het strand op rijden.
De twee paarden die we aan dek hebben heten Mademoiselle Satan en Fille d’Orient. Ze zijn bestemd voor Canada, via New York.
Zaterdag 15 Augustus 1942. Toen ik te middernacht op de brug kwam, was er juist 504 een zware onweersbui met stortregen begonnen; niet prettig als je pas uit je bed komt. Vandaag ruw weer uit het WNW., dus van voren, het schip slingert erg en wij kunnen maar 7½ mijl loopen omdat andere schepen in het convooi het anders niet kunnen houden. Des namiddags kwam de korvet “Renoncule” er bij, deze was later dan het vorige escorte (zie bldz. 495), dus nu is de formatie compleet zooals op bldz. 497-498 geteekend.
Vanochtend meldde de radio dat er een “sub” (= onderzeeër) in de buurt van ons een convooi of andere formatie heeft gerapporteerd. Avondrapport: mogelijk zijn er 3 stuks in onze buurt maar zij hebben ons denkelijk niet gezien.
--- Oorlogsnieuws: eenige dagen geleden de “Eagle” vliegtuigschip, en “Manchester” kruiser, in de Middellandsche Zee gezonken, tijdens een aanval op een convooi.-
505 Zondag 16 Augustus 1942. Stormachtig weer uit het Zuid-Westen, dus recht van voren, geheele dag overdekte lucht met regenbuien, echt triestig; géén bestek te verkrijgen. Schip slingert hevig. MD.: barometer 1008,0 mb., lucht 15° C., zeewater 16,5° C., wind ZW. 7 à 8.
Ik ben elke dag natuurlijk weer bezig met het R/V uit te rekenen voor morgen en overmorgen; de seiners geven dit dan door aan het convooi. (De R/V voor de 2 eerste dagen van de reis krijgt de kapitein op de “Conference” mee met zijn geheime papieren.).(R/V = Rendez-Vous).
Maandag 17 Augustus 1942. Vanochtend scheen het zonnetje af en toe zoodat ik weer bestek kon maken; en we verwisselden des v.m. ons escorte met het escorte van een tegenkomend convooi; wij kregen weer 2 jagers [1] en 4 korvetten mee (zie bldz. 496). Middagbestek: 51° 49,5’ Nb. en 25° 42,5’ Wl.: wij hebben 2 slechte etmalen gemaakt 506 van totaal 273 mijl in twee dagen, nl. 15 op 16, en 16 op 17 Augustus. Des namiddags weer betrekkende lucht met veel regen.- Het is niet veel gedaan, die zomerdag op de Noord-Atlantic!-
Avondrapport: “3 “subs”45 mijl Zuid-Oost van ons, met NW. koers, 5 “subs” ± 300 mijl NW. van ons, en 1 op 300 mijl beNoorden ons met We of ZWe koers.” Vooral die eerste 3 zijn niet erg geruststellend! Er gingen meteen vlaggeseinen naar eenige schepen in het convooi die te veel rook maakten, want dat kun je op groote afstand zien! (zie bldz. 511).-
--- Oorlogsnieuws: Churchill is in Moskou bij Stalin! ---
Deze Commodore voelt weinig voor koers veranderen bij duikbootaanval, en ’s nachts liefst heelemaal niet, dat zei hij zoo terloops op de “Conference” reeds, en het bleek ook uit de seinen die hij met de nieuwe “senior officer escort” vandaag 507 wisselde.
Deze Commodore M.L. Goldsmith, D.S.O. [2] is een zeer aardige, humoristische man; die van vorige reis was veel stijver; deze is ook al een oude baas, ± 65 jaar, die in actieve dienst Vice-Admiraal is geweest; hij is nu bij de Reserve; hij heeft vorige oorlog als lieutenant, commander en captain op destroyers gezeten onder de Duitsche kust; hij is ook in Zuid-Rusland geweest na de vorige oorlog. Met een eigen jacht heeft hij overal rondgezworven: Middellandsche Zee, Noorwegen, enz. Op het oogenblik wonen zijn vrouw en 4 dochters te Alexandrië op het jacht. Hij kan leuk vertellen, b.v. dat hij ergens op een plaatsje in Engeland een huis had gekocht; alle overige huizen daar hadden mooie bloemennamen, en nu noemde hij zijn huis 508 “Deadly Nightshade”. Een paar dorpelingen die langs kwamen, zag hij kijken, weer omkeeren, en hoorde ze tegen elkaar zeggen: “Them there deserve a direct hit.”
Ik heb van hem eenige boeken te leen voor vlug en goed het bestek uit te rekenen: in de almanak “The American Air Almanac” vindt je direct de uurhoek van het hemellicht ten opzichte van Greenwich (GHA) en de declinatie; dus kun je in : “H.O.N. 214”: de “Tables of Computed Altitude and Azimuth”, voor elke volle graad breedte de hoogte en azimuth vinden, met “local hour angle” en declinatie.- Vol. VI hiervan is “lat. 50 degrees to 59 degrees, inclusive” en Vol. V “lat. 40 degrees tot 49 degrees inclusive”. (United States Navy Department, Hydrographic office).
“The American Air Almanac” geeft voor 4 maanden G.H.A. en decl.; (uitgave: United States Naval Observatory, Washington D.C.). Het komt gewoon neer op hoogtepuntberekening, die 509 je al uitgerekend voor je in de tafel opzoekt, daardoor is de tafel natuurlijk grooter; maar het werkt zeer vlug, en veel minder kans op fouten! Je moet het verder in kaart of kaartnet construeeren. Ik denk er hard over die boeken te koopen.
---- Er is deze keer in Liverpool een apart logies bijgemaakt, in het spardek van V, voor 10 kanonniers, met messroom, WC., badkamer. Wij hebben hier 1 Hollandsche matroos en 1 Hollandsche bediende bovennde sterkte aan boord als kanonniers; verder 2 Engelsche merchant-gunners, en 4 soldaten.- Ik heb ook geregeld elke dag op zee een vaste matroos in de sloepen voor onderhoud der reddingsmiddelen.---
Er zijn geen CAM-schepen in ons convooi deze keer, wel heeft de “Navelist” (nr. 41) een stellage voor een catapult op zijn voorschip, doch zonder vliegtuig er op.
510 --- Alle schepen zijn tegenwoordig geheel grijs geschilderd, hetgeen ze zeer lelijk en vuil er doet uitzien, zelfs groote passagierschepen toonen er leelijk door.-
--- Toen wij de laatste helft van Augustus 1940 te belfast Lough voor anker lagen met de “Eemland”, zagen wij daar ook liggen de 2 snelle nieuwste schepen van de Maatschappij Zeeland: de “Koningin Emma” en de “Prinses Beatrix”. Later zag ik, toen ik met de “Salland” in Freetown was, daar de “Prinses Beatrix” liggen, nu onder Engelsche vlag, ingericht als invasieschip: auto’s en tanks konden vanuit een groote deur dwarsop voorin de neus, zoo op het strand rijden.
--- De 2 paarden die wij aan dek hebben staan (bldz. 491) heeten ”Mademoiselle Satan” en “Fille d’Orient”; zij zijn bestemd voor Canada via New York.----
[1] Senior officer escort op jager “Saguenay.”
[2] Companion of the Distinguished Service Order.
